Anna Żuber
Grypa to ostra choroba zakaźna, mimo to w Polsce bagatelizowana przez większość społeczeństwa. – Od lat odnotowujemy niską akceptację szczepień przeciw grypie, co ilustrują dane dotyczące poziomu zaszczepienia całej populacji na poziomie ok. 4%. Pod względem stanu zaszczepienia przeciw grypie jesteśmy na jednym z ostatnich miejsc w Europie – przyznaje Polski Zakład Higieny.
Potwierdzają to statystyki. W sezonie 2019/2020 przeciw grypie zaszczepiło się 4,12% Polaków, w sezonie poprzednim jeszcze mniej, bo 3,9%. Najwyższy stan zaszczepienia odnotowano w Polsce w sezonie 2001/2002 – wówczas zaszczepiło się 10,57% populacji. Niestety kolejne sezony przyniosły spadek odsetka populacji zaszczepionej przeciw grypie.
Najwyższy poziom zaszczepienia odnotowywany jest w grupie osób w wieku powyżej 65 lat. To właśnie dla osób starszych jest ona szczególnie niebezpieczna.
Grypa w sezonie 2022/2023
W grudniu ubiegłego roku z powodu grypy zmarły 24 osoby. Ostatni tydzień grudnia to zatrważająca liczba zachorowań lub podejrzeń zachorowań na grypę - wyniosła 389 tys. pacjentów. Tym samym w styczniu sytuacja w przychodniach i szpitalach była ciężka, a każdego tygodnia do szpitalne łóżka zajmowało kilka tysięcy chorych, u których doszło do powikłań z powodu zakażenia wirusem grypy.
Łącznie w styczniu odnotowano ok. 1 mln Polaków z grypą lub podejrzewanym zachorowaniem na grypę. Warto pamiętać, że wielu chorych leczyło się na własną rękę, więc nie zostały uwzględnione w statystykach. Najwięcej chorych odnotowano na terenie województwa mazowieckiego. Szczegółowe dane dostępne są na stronie PZH http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/
Grypa – objawy
Do zakażenia wirusem grypy dochodzi drogą kropelkową, ale jest to możliwe również poprzez kontakt ze skażoną powierzchnią. Wirusy grypy atakują komórki nabłonka dróg oddechowych i w nich się namnażają. W efekcie dochodzi do martwicy tych komórek, co z kolei otwiera drogę patogenom bakteryjnym. Najczęstsze objawy to podwyższona temperatura ciała ok. 38 st. C i więcej, która utrzymuje się przez kilka dni, silne bóle mięśni i stawów, ból głowy, dreszcze, osłabienie, uczucie rozbicia, kaszel, katar. U dzieci wystąpić mogą też nudności, biegunka czy wymioty, rzadziej dotykają one chorych dorosłych.
Nie zawsze taka sama
Wyróżnia się kilka typów wirusów grypy: A, B, C oraz D. Wirus typu A jest najgroźniejszy, może nawet powodować epidemie i pandemie grypy i stanowi większość przypadków zachorowań w tym sezonie. Typ B cechuje łagodniejszy przebieg, a zakażenia wirusami grypy typu C mają zwykle charakter bezobjawowy. Wirus grypy typu D wywołuje zakażenia jedynie u bydła.
Jak się zarażamy grypą?
Wirus grypy przenosi się drogą kropelkową razem z wydzieliną z dróg oddechowych, czyli podczas kaszlania, wydmuchiwania nosa, mówienia, drogą powietrzną, przez kontakt bezpośredni, pośrednio, przez kontakt ze skażoną powierzchnią.
Okres wylęgania wynosi 1-4 dni, choć najczęściej to 1-2 dni. Chory może zarażać innych zanim sam zauważy u siebie objawy. Chora osoba dorosła zakaża do 5-7 dni po wystąpieniu u niej objawów, a dziecko nawet powyżej 10 dni! U małych pacjentów dłużej trwa okres wylęgania – od momentu zakażenia do pierwszych objawów u dzieci minąć może nawet 6 dni. Osoba chora z niedoborem odporności zakaża przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.
To nie przeziębienie!
W zależności od wieku pacjenta i jego ogólnego stanu zdrowia przebieg choroby może być różny. Jednak lekarze przypominają, że grypa to nie przeziębienie. Powodem jej ciężkiego przebiegu może być zaostrzenie chorób przewlekłych już istniejących lub wystąpienie nowej choroby, wielonarządowe powikłania pogrypowe mogące prowadzić do stałego inwalidztwa, a nawet zakończyć się zgonem. PZH podkreśla, że powikłania pogrypowe mogą wystąpić u każdego, niezależnie od wieku i stanu zdrowia. Ich ryzyko jest jednak większe u osób po przeszczepach, chorych na przewlekłe schorzenia układu oddechowego, osób starszych, osób z chorobami serca i układu krążenia, pacjentów z chorobami nerek oraz innych chorych z obniżoną odpornością (np. u zakażonych wirusem HIV).
Jak się ochronić?
Najskuteczniejszą ochronę dają coroczne szczepienia przeciw grypie. Wprawdzie nie wykluczają one zachorowania, ale znacząco zmniejszają takie ryzyko. W przypadku choroby jej przebieg jest dużo bardziej łagodny, a ryzyko groźnych powikłań znacząco maleje.
Ponadto, aby uniknąć zakażenia należy pamiętać o myciu i dezynfekcji rąk. Istotne jest także zakrywanie ust i nosa w czasie kaszlu i kichania, a w okresie sezonu grypowego, z którym właśnie mamy do czynienia, unikanie przebywania w pomieszczeniach o dużym zagęszczeniu ludzi. Oczywiście osoby chore powinny za wszelką cenę unikać kontaktów z innymi ludźmi.
Test prawdę ci powie
Na rynku dostępne są już testy combo do użytku domowego. W przypadku wystąpienia objawów, takich jak katar, ból głowy, gorączka, itp. możemy sami sprawdzić, co jest przyczyną ich wystąpienia. Taki test antygenowy z łatwością wykonamy w domu. To wyrób medyczny przeznaczony do wykrywania antygenów białka nukleokapsydu grypy A, grypy B oraz wirusów: syncytialnego układu oddechowego i/lub wirusa SARS-CoV-2 w próbce wymazu z nosa. Wynik testu odczytać można już po 15 minutach.
Chorowanie się nie opłaca
Test combo to wydatek rzędu ok. 50-80 zł, co w przypadku chęci przebadania 2-3 czy więcej członków rodziny ora zapewnienia im leków do zwalczenia infekcji, może okazać się sporym wydatkiem. Zdecydowanie tańszym i skuteczniejszym rozwiązaniem jest szczepienie, najlepiej na początku jesieni – październiku czy listopadzie.
Napisz komentarz
Komentarze