Być DDA, to nie jest wyrok. Jak ulepszyć swoją przyszłość?

Co znajdziemy w artykule:

1. Jak doświadczenia DDA wpływają na dorosłe życie – niskie poczucie własnej wartości.
2. Dlaczego psychoterapia jest kluczowa w procesie zdrowienia – praca nad zrozumieniem, jakie konkretne zachowania i emocje wynikają z przeszłych doświadczeń.
3. Czym jest rezyliencja i jak rozwijać siłę psychiczną – nie wszystkie DDA doświadczają problemów w takim samym stopniu.
4. Jakie kroki warto podjąć, by budować zdrowe relacje – dostępne narzędzia mogą znacząco poprawić jakość życia.
5. Praktyczne sposoby na zarządzanie stresem i rozwój samoświadomości – najskuteczniejsze formy pomocy DDA 

Szacunkowy czas czytania tekstu: Około 7  minut

Skala problemu

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), alkoholizm jest globalnym problemem, który dotyka miliony rodzin na całym świecie. W Polsce, zgodnie z raportami PARPA (Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych), około 3 miliony osób uzależnionych od alkoholu wpływają na życie nawet 6 milionów członków ich rodzin, w tym dzieci. W praktyce oznacza to, że około 14% populacji Polski może być w jakiś sposób dotkniętych problemem alkoholowym w rodzinie. Z tego powodu, liczba DDA w Polsce może wynosić od kilku do kilkunastu procent dorosłych osób.

Cechy charakterystyczne DDA

Osoby z rodzin alkoholowych często doświadczają traumy wynikającej z niestabilności emocjonalnej, zaniedbania czy przemocy domowej. W wyniku tych doświadczeń mogą rozwijać pewne wspólne cechy psychologiczne, które często są obserwowane u DDA. Wśród nich z pewnością należy wskazać na niskie poczucie własnej wartości. Dorastanie w środowisku, w którym dzieci są często zaniedbywane emocjonalnie lub obwiniane za problemy rodziców, może prowadzić do wewnętrznego poczucia bycia "niewystarczająco dobrym". Konsekwencją życia u boku alkoholika jest także problem z tworzeniem zdrowych relacji. DDA często mają trudności z zaufaniem innym osobom, co może prowadzić do unikania bliskości lub wchodzenia w destrukcyjne związki. W rodzinach alkoholowych dzieci często uczą się, że tylko zachowanie pełnej kontroli nad otoczeniem może zapewnić im poczucie bezpieczeństwa. W dorosłym życiu może to skutkować nadmierną potrzebą kontroli i dążenia do perfekcji. Brak realizacji w tym obszarze prowadzi do frustracji i wciąż narastającego stresu. Dodać należy do tego, że dojrzewanie w środowisku pełnym lęku i niepewności z dużą dozą prawdopodobieństwa spowoduje, że w dorosłym życiu pojawią się problemy z zarządzaniem sytuacją stresową.

Czy DDA są skazane na trudności?

Badania naukowe pokazują, że choć dzieci wychowywane w rodzinach z problemem alkoholowym są bardziej narażone na rozwój trudności emocjonalnych i psychicznych, to jednak nie wszystkie DDA doświadczają tych problemów w takim samym stopniu. W rzeczywistości, niektórzy z nich rozwijają niezwykłą siłę psychiczną, zwaną rezyliencją – umiejętnością adaptacji i radzenia sobie z trudnymi doświadczeniami. Amerykańska psycholog Emmy Werner, prowadząca badania nad rezyliencją, wykazała, że około jedna trzecia dzieci z trudnych środowisk rozwija się bez poważnych problemów emocjonalnych czy społecznych. Czynniki, które sprzyjają temu rozwojowi, to m.in. wsparcie emocjonalne od innych członków rodziny, nauczycieli lub przyjaciół, a także zaangażowanie w pozytywne aktywności, takie jak sport, sztuka czy edukacja.

Jak zadbać o swoją przyszłość?

Pracowanie nad sobą jako DDA wymaga zaangażowania, ale dostępne narzędzia mogą znacząco poprawić jakość życia. Wśród działań, które można by było podjąć w ramach budowania lepszej przyszłości jest z pewnością podjęcie terapii. Jest to jedna z najskuteczniejszych form pomocy DDA w przepracowaniu trudnych doświadczeń z dzieciństwa. Psychoterapia, szczególnie w nurcie poznawczo-behawioralnym lub psychodynamicznym, pomaga w identyfikacji negatywnych wzorców myślenia i zachowania oraz w nauce nowych, zdrowszych strategii radzenia sobie z emocjami. Badania wskazują, że szczególnie skuteczne może okazać się terapia grupowa. Spotkania z osobami o podobnych doświadczeniach pomagają zrozumieć, że nie jest się samotnym, co jest kluczowe w procesie zdrowienia. Dorosłe dzieci alkoholików często nie są świadome, jak ich dzieciństwo wpłynęło na ich dorosłe życie. W tym wypadku niezwykle istotna jest praca nad zrozumieniem, jakie konkretne zachowania i emocje wynikają z przeszłych doświadczeń. Rozwój samoświadomości pomaga zrozumieć, dlaczego reagujemy w określony sposób na stres, krytykę lub relacje. Może być pierwszym krokiem do zmiany. Kolejnym, niewątpliwie będzie nauka zdrowych wzorców relacji. Warto pracować nad rozwojem zdolności komunikacyjnych, asertywności i empatii. Pomocna może okazać się także nauka medytacji, mindfulness, czy rozwijanie technik zarządzania stresem. Regularne ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta i dbałość o sen również mają pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Ponadto, terapia par lub kursy rozwoju osobistego mogą pomóc w budowaniu zdrowszych relacji. Jednak nie będzie to możliwe bez budowania sieci wsparcia społecznego składającej się z przyjaciół, rodziny i specjalistów, na których można liczyć i czerpać z ich wzorców i doświadczeń.

Przyszłość

Bycie DDA to nie wyrok. To doświadczenie, które można zrozumieć, przepracować i przekształcić w siłę. Współczesna psychologia i badania naukowe jasno pokazują, że osoby z doświadczeniem dorastania w rodzinie alkoholowej mogą prowadzić zdrowe, szczęśliwe i spełnione życie. Kluczem jest podjęcie kroków w kierunku uzdrowienia – od terapii po budowanie silnych relacji. Zrozumienie siebie i swojego pochodzenia nie tylko pozwala na wyjście z cienia przeszłości, ale także daje szansę na stworzenie lepszej przyszłości.

Czytaj także: