Kiedy pozory mylą…

W Górze Kalwarii odbyła się konferencja na temat przemocy psychicznej, o tym jak ją rozpoznawać, jak reagować oraz jak jej przeciwdziałać.

Konferencja odbyła się w sali Ośrodka Kultury. Gości przywitał burmistrz Dariusz Zieliński, następnie wykład poprowadziła Sylwia Bartnik, pedagog i psychoterapeutka. Opowiedziała o zjawisku przemocy w Górze Kalwarii, o jej specyfice. Doświadczenia Sylwii Bartnik pochodzą z pracy w Gminnym Punkcie Konsultacyjnym (GPK), który powstał dzięki zaangażowaniu pracowników OPS i pomocy gminy.

Bartnik zwróciła uwagę, że specyfiką Góry jest m.in. jej wojskowość. Mimo że wojsko wyprowadziło się już ponad 20 lat temu, to rodziny wojskowe dalej istnieją i widać to w pracy w GPK i rozmowach z klientami Punktu.

Wykład poprowadził także Tomasz Szelągowski, pedagog, specjalista w terapii uzależnień, wykładowca akademicki i współpracownik GPK. Opowiadał, w czym może ukrywać się przemoc psychiczna i jak pracownicy służb powinni nauczyć się ją rozpoznawać. Jednym z najjaskrawszych przypadków, jakie podał, była rodzina poszkodowana przez męża i ojca, alkoholika, który przepijał całą pensję, stosował przemoc. Cała historia nie pasowała jednak do obrazu tej rodziny, w końcu okazało się, że to ojciec jest ofiarą przemocy, chociaż faktycznie był alkoholikiem. To syn i żona zabierali mu pieniądze, wpędzali w poczucie winy, mieli nad nim przewagę fizyczną.

Katarzyna Pakuła, psycholog i psychoterapeutka, również współpracownik GPK opowiadała o przypadkach przemocy i jak to się dzieje, że ofiary nie odchodzą. Puściła także film, w którym kobieta opowiada o partnerze, który stosował na niej przemoc fizyczną i psychiczną. Film trudno zapomnieć, ale doskonale pokazuje, czemu ofiary nie odchodzą. Nie odchodzą, bo po pierwsze nie zdają sobie sprawy, że są ofiarami, po drugie się boją.

Część wykładowa konferencji była szeregiem opowieści o praktyce w pracy psychoterapeutów, połączonych z wiedzą teoretyczną. Druga część to warsztaty, podczas których uczestnicy uczyli się, jak reagować w sytuacjach trudnych oraz jak postępować w przypadku pierwszego kontaktu z osobą doznającą przemocy, ale także stosującą przemoc.

Przemoc psychiczna to zjawisko trudne do zauważenia przez osoby trzecie. Ofiara nie ma siniaków, jest ofiarą manipulacji, rzadko więc przychodzi po pomoc. Sprawca ma przewagę fizyczną, ekonomiczną lub po prostu umysłową nad ofiarą.

Przemoc jest działaniem intencjonalnym, przemoc psychiczna to m.in. manipulowanie, zastraszanie, grożenie samobójstwem, wyzywanie i obrażanie, ale także krytykowanie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości ofiary. Sprawca często ogranicza ofierze możliwość kontaktowania się z przyjaciółmi i rodziną. Przemocą jest także nieokazywanie uczuć, skłonność do gniewu czy zazdrość.

Wyzwalaczem przemocy może być stres, którego doświadczają członkowie rodziny. Może on być związany z finansami, relacjami z własnymi rodzicami, rodzeństwem, żoną, dziećmi i innymi sytuacjami odczuwanymi jako trudne.

Góra Kalwaria powinna stać się dobrym przykładem dla innych gmin w radzeniu sobie z przemocą psychiczną, w rodzinach czy szkołach. To trudne zjawisko, z którym można walczyć wyłącznie poprzez uświadamianie służb (w tym policji), pedagogów, samych ofiar. Organizowanie takich konferencji jest bardzo ważne w procesie walki z przemocą. Natomiast Gminny Punkt Konsultacyjny (ul. Pileckiego 10) zapewnia konsultacje, poradnictwo i pomoc psychologów i psychoterapeutów – dla dzieci, młodzieży i rodzin, dla ofiar i sprawców. Co ważne, GPK zatrudnia terapeutów z „zewnątrz”, m.in. z Warszawy, czyli takich, którzy nikogo w Górze Kalwarii nie znają. To zapewnia ofiarom oraz sprawcom pewien komfort pracy nad sobą.

Poza oferowaną pomocą dla ofiar i sprawców, takie działania Ośrodka Pomocy Społecznej w Górze Kalwarii i Fundacji Offka prowadzą do zmiany przekonań na temat przemocy, również psychicznej, w społeczeństwie. A to kluczowa kwestia w jej przeciwdziałaniu.

Organizatorami konferencji była Gmina Góra Kalwaria, Ośrodek Pomocy Społecznej w Górze Kalwarii oraz Fundacja Offka. Współfinansowana była przez OPS oraz ze środków MRPiPS.