Gdzie to wyrzucić?

Koalicja 5 frakcji to inicjatywa kilkunastu firm i instytucji, które chcą, aby na opakowaniach pojawiły się proste i intuicyjne etykiety wskazujące konsumentowi, gdzie ma wyrzucić odpad.

Rozporządzenie podpisane przez ówczesnego ministra środowiska Jana Szyszko, w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, zostało przyjęte w grudniu 2016 roku, a zaczęło obowiązywać w lipcu 2017 roku. Ma zaledwie dwie strony. Do tej pory pojawia się mnóstwo pytań odnośnie sposobu właściwego sortowania odpadów.

11 kwietnia odbyła się konferencja podsumowująca rok istnienia Koalicji 5 frakcji. Przedstawiciele 26 organizacji – urzędów miast, banków, firm budowlanych, farmaceutycznych, usługowych, sieci handlowych i związków branżowych, rozmawiali m.in. o wyzwaniach polskiego systemu gospodarki odpadami oraz szansach i zagrożeniach dla osiągnięcia europejskich poziomów odzysku surowcowego.

– Od początku Koalicja dąży do wprowadzenia na polski rynek jednolitego systemu oznakowania opakowań produktów, który w jasny sposób wskaże konsumentowi, do którego pojemnika wrzucić każdą część opakowania – mówi Małgorzata Greszta, inicjatorka Koalicji 5 frakcji i prezeska CSR Consulting.

Systemy takie działają już w Anglii, we Włoszech czy w Stanach Zjednoczonych. W Polsce oznaczenia są już testowane.

– W ramach Koalicji pracujemy z kilkoma firmami, które na własny koszt i głęboko wierząc w sens działania, testują zaproponowany system oznakowania opakowań. Mamy nadzieję, że pierwsze produkty z odpowiednimi piktogramami i informacją, jak przygotować opakowanie do wyrzucenia, znajdą się na polskich półkach już na przełomie lat 2019-2020 – zapewniła Małgorzata Greszta.

Jak miałyby wyglądać etykiety na opakowaniach?

Konsument, który bierze do ręki butelkę wody czy opakowanie po jogurcie, powinien znaleźć na etykiecie instrukcję, gdzie wyrzucić poszczególne elementy, czyli np. odkręcić korek, opróżnić i zgnieść butelkę. Wypracowane przez Koalicję piktogramy jednoznacznie wskazują, do którego z pojemników na odpady należy wrzucić każdy z elementów opakowania produktu. Na pojemnikach powinien zobaczyć te same piktogramy, które nadrukowano na etykietach produktów.

Podczas konferencji zwrócono uwagę na jeszcze jeden istotny problem.

– Mimo licznych narzędzi marketingowych (spoty, reklamy, plakaty, ulotki, pikniki) wciąż głównymi odbiorcami wydają się dzieci i młodzież. Brak jest wyraźnego przekazu skierowanego do dorosłych i seniorów, jak i szerokiej wiedzy na temat celowości segregowania odpadów i funkcjonowania całego systemu gospodarki odpadowej – zwraca uwagę Koalicja.

W pierwszą rocznicę powstania Koalicji przedstawiciele siedmiu kolejnych firm i instytucji (m.in. Carlsberg, Grupa Żywiec czy Urząd Miasta Wołomin) podpisali oficjalnie deklarację uczestnictwa w inicjatywie, potwierdzając jednocześnie wsparcie jednolitego systemu znakowania opakowań oraz prowadzenie działań edukacyjnych wśród swoich pracowników i innych interesariuszy.

– Już za rok poziom odzysku surowcowego w Polsce powinien wynieść 50%, podczas gdy teraz oscyluje w okolicach połowy tej liczby. Problem leży w niskiej jakościowo zbiórce „u źródła” – tak nazywamy segregowanie odpadów w domach. Poziom odzysku papieru i tektury czy tworzyw sztucznych maleje w ostatnim czasie, choć prosta obserwacja wskazuje, że właśnie tych frakcji generujemy w domach najwięcej. Dlatego też Koalicja stawia na edukację „u źródła”, skierowaną do dorosłych: pracowników firm, interesariuszy naszych Koalicjantów. Baza sprawdzonej, zweryfikowanej wiedzy jest szeroko udostępniana w postaci użytecznych materiałów informacyjnych – powiedziała Magdalena Sułek-Domańska, inicjatorka Koalicji 5 frakcji i dyrektorka komunikacji w Grupie ENERIS.