Osiedle Mirków zabytkiem

Powstały w końcu XIX i na początku XX wieku układ urbanistyczny (wraz z zespołem budowlanym) osiedla robotniczego „Mirków” został wpisany przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do rejestru zabytków.

Chodzi o budynki w rejonie ulic Mirkowskiej i Mariana Jaworskiego w Konstancinie-Jeziornie wybudowane przez ówczesnego właściciela fabryki papieru – Jakuba Natansona, pod koniec XIX i na początku XX wieku. Wykonane z czerwonej cegły, w stylu neogotyckim, zostały zaprojektowane przez znakomitych i uznanych architektów J. Wąsowicza i S. Szyllera. Jak czytamy w uzasadnieniu wpisania tych obiektów do rejestru zabytków, w którym MWKZ cytuje wniosek Towarzystwa Miłośników Piękna i Zabytków Konstancina im. Stefana Żeromskiego (na który w odpowiedzi konserwator wszczął postępowanie o wpisie do rejestru) „osada fabryczna Mirków oprócz Żyrardowa i Marek, uważana jest za najlepiej zachowane osiedle robotnicze w okolicach Warszawy”.
Zespół budowlany tzw. papierni dolnej przy ul. Mirkowskiej oraz papierni górnej, a także kościół parafialny w Mirkowie widnieją już w rejestrze zabytków (zespół papierni dolnej został wpisany rok temu).
Osiedle wybudowane zostało po zachodniej stronie zespołu papierni dolnej. Ogranicza go dolina rzeki Jeziorki. Budowę rozpoczęto w latach 80. XX wieku. Wybudowano 6 budynków przeznaczonych na mieszkania dla pracowników fabryki. Powstały także budynki o przeznaczeniu usługowym – szkoła, ochronka, pralnia, magiel i łaźnia. Wybudowano szpital z ambulatorium, apteką i tzw. porodówką. Poza tym wzniesiono Dom Ludowy, w którym działało kino (jedno z pierwszych w Królestwie Polskim) oraz kościół. Osiedle było więc samowystarczalne – zupełnie niezależne od Jeziorny. Otoczenie kościoła z założenia spełniało funkcję parku.
Zewnętrza większości budynków nie uległy zmianie, za to część została przebudowana, a elewacje otynkowane. Wnętrza budynków uległy za to znacznej zmianie, za sprawą powojennych remontów i modernizacji.
Agnieszka Żukowska, Rzecznik Prasowy MWKZ:
- Wpis ten dopełni kompleksową i prawną formę ochrony budynków i terenu historycznego założenia mirkowskiej fabryki papieru, wymagającą całościowej i wzmożonej ochrony konserwatorskiej dla utrzymania jednolitej przestrzeni i estetyki budynków.