Spacer z historią Piaseczna

Na pierwszy spacer z historią miasta Piaseczna zapraszam ulicą Świętojańską. Nazywana kiedyś Świeto-Jańską, ulica niezmiernie ciekawa. Czytelników, którzy są bardziej zainteresowani opowieściami piaseczyńskimi, zapraszam do czytania artykułów w zakładce Historia w Przeglądzie Piaseczyńskim.
Zbiórka przy rondzie Solidarności. Patrząc w stronę północnego zachodu można sobie wyobrazić tory kolejki wąskotorowej do Góry Kalwarii, biegnące od stacji Piaseczno Miasto Węgiełkami (dziś ul. Tadeusza Gerbera, znanego piaseczyńskiego lekarza). Tuż przy murze cmentarnym stał domek dróżnika, były też szlabany. W drewnianej budce pani Kuczyńskiej obok torów – sklepik, w nim ciepłe lody (ohyda) i najlepsza landrynkowa oranżada w mieście, szczególnie dla małych klientów z pobliskiej szkoły.
1. Budynek nr 1. Besserówka – willa wzniesiona przez małżonków Julię i Adama Besserów około roku 1910. Oficyna z 1926 roku wybudowana przez nowego właściciela (od 1920 roku) Romualda Obłąkowskiego. „Projekt oficyny zatwierdzony został na posiedzeniu Magistratu Miasta Piaseczna w dniu 16 grudnia 1925 roku i widnieje na nim podpis ówczesnego burmistrza miasta Piaseczna Wacława Kauna. Na parterze oficyny Romuald uruchomił kawiarnię z wejściem od obecnej ulicy Kościuszki”. (Według relacji Katarzyny Obłąkowskiej-Kubiak obecnej właścicielki budynków). Dom ma niezmiernie bogatą historię.
2. Kapliczka z 1881 ufundowana przez Zosię z Żyrów i Jana małżonków Ostaszewskich, jedna z najstarszych kapliczek w powiecie piaseczyńskim.
3. Od strony ul. Kościuszki budynek, w którym w czasie powstania warszawskiego znajdował się szpital powstańczy. Szpital działał od 6 sierpnia 1944 r. do lutego 1945 r. Po II wojnie światowej przychodnia zdrowia.
4. Budynek narożny (róg ulic Świetojańska i 17 Stycznia), najstarszy przy rondzie, mieściła się tu we własnym domu spółdzielnia „Społem” (około 1912 roku). Budynek przebudowany.
5. ul. Świętojańska 4. Przed wojną posterunek policji. W podwórku był „Magiel u pani Gajewskiej”, miejsce piaseczyńskich newsów.
6. ul. Świętojańska 7 – jak sadzę pierwszy wybudowany dom w tej okolicy, prosty w formie charakterystyczny dla domów kolonistów niemieckich z okolic ulicy Jana Pawła. Dziś rozbudowany.
7. ul. Świetojańska 16 – Dom Zarembów, budynek drewniany w stylu świdermajer (artykuł w PP). Kasyno niemieckie w czasie wojny, dom z duchem i tajemnicą. Wybudowany jako pensjonat dla letników.
8. Szkoła – budynek zaprojektowany przez architekta Kazimierza Kalinowskiego w 1934 roku. Oddany do użytku 5 lipca 1939 roku. W czasie wojny mieścił się w nowym budynku szpital dla żołnierzy niemieckich. Obok od strony południowej stał obszerny drewniak, kiedyś szkoła powszechna. W czasie pożaru na początku lat 60. XX wieku spłonęła tu biblioteka pisarzy Marii i Jana Ziółkowskich.
9. Budynek róg ulic Świętojańskiej i Krótkiej. Dom, w którym bywał Stanisław Wojciechowski (1869-1953) prezydent Rzeczpospolitej Polskiej od 22 grudnia 1922 roku do 15 maja 1926. Odwiedzał tu córkę.
10. Po drodze mijamy kilka domów drewnianych, które czekają na ocalenie ich historii, zabudowa charakterystyczna dla przedwojennego Piaseczna.
11. ul. Świętojańska, tuż nad rzeką dom Józefa i Jana Banasikowskich, sławnych pod koniec XIX i pierwszej połowy XX wieku kamaszników warszawskich. Bale i spektakle teatralne odbywające się tu pamiętają jeszcze niektórzy mieszkańcy Piaseczna. Ostatnią właścicielką z rodziny Banasikowskich była Zofia Goller, zmarła 27 grudnia 2012 roku. Willa nazywana też „Domem Mary” od imienia Marii, matki pani Goller, niezwykle malowniczej osoby.
12. Rzeka Jeziorka i miejsce ujścia rzeczki Zielonej do Jeziorki. Po prawej stronie dworek z XIX wieku nazywany od nazwiska pierwszego właściciela Regnerówką (artykuł w PP).
13. Na koniec odpoczynek przy św. Nepomucenie. Święty czeski, wrzucony do Wełtawy za odmówienie wyjawienia tajemnicy spowiedzi. Patron dobrych zbiorów, mostów i przepraw. Stąd jego obecność przy rzece. Jesteśmy w Żabieńcu