Alkoholizm to nie tylko wina pijącego. jak współuzależnienie, DDA i schematy wyniesione z rodziny wpływają na uzależnienie?

Temat: Alkoholizm to nie tylko wina pijącego - o tym jak współuzależnienie, DDA i schematy wyniesione z rodziny wpływają na powstanie problemu uzależnienia.

Osoby współuzależnione często zmagają się z ogromnym lękiem, wstydem i poczuciem winy. Jednocześnie niosą ze sobą wiarę w to, że każdy może się zmienić, nawet jeśli osoba uzależniona nie wykazuje takiej chęci. W wielu przypadkach osoby współuzależnione obniżają standardy swojego zachowania, często kosztem własnej godności.

Aby zadbać o siebie, będąc częścią życia osoby uzależnionej, musimy najpierw zrozumieć, że stan psychiczny osoby uzależnionej to cierpienie, chroniczne napięcie i niemożność widzenia czegokolwiek, poza tym cierpieniem. To stan, który sprawia, że osoba uzależniona traci z oczu swoje obowiązki rodzinne, zawodowe, partnera, dzieci. Stany te są zarówno przyczyną, jak i konsekwencją choroby, a jednocześnie skłaniają osobę uzależnioną do poszukiwania ciągłej ulgi. Poszukiwanie to jest kluczową kwestią dla osoby uzależnionej, która zmusza ją do podejmowania kolejnych zachowań nałogowych. Osoby uzależnione dążą do ulgi bez względu na konsekwencje zdrowotne, społeczne i psychologiczne.

Choroba uzależnienia, często określana jako „zamknięte oczy i uszy”, zmienia percepcję rzeczywistości zarówno u osoby uzależnionej, jak i jej rodziny. Choroba ta sprawia, że osoba uzależniona nie jest w stanie realistycznie oceniać swojego stanu ani konsekwencji swoich zachowań. Jeśli partner/partnerka próbują przebić się przez tę barierę, często odkrywają, że im bardziej starają się ukazać osobie uzależnionej jej problem, tym bardziej jej postrzeganie rzeczywistości staje się zniekształcone.

Osoby współuzależnione często wykazują zdolność do dostrzegania nawet najmniejszych objawów uzależnienia u osoby, którą kochają, ale jednocześnie zaprzeczają prostym faktom, które wskazywałyby na chorobę. Dlatego ważne jest uświadomienie sobie najczęstszych objawów uzależnienia, które mogą wskazywać, że osoba, o którą się martwisz, ma problem z alkoholem:

• Wahania nastroju i rozdrażnienie związane z brakiem dostępu do alkoholu.
• Natrętne myśli o alkoholu.
• Poczucie bezsensu i nuda, gdy nie ma dostępu do alkoholu.
• Widoczny wzrost ilości spożywanego alkoholu.
• Widoczny wzrost wydatków na alkohol.
• Trudności w utrzymaniu abstynencji, pomimo deklaracji o chęci zaprzestania picia.
• Tłumaczenie i racjonalizowanie zachowań nałogowych.
• Przerzucanie odpowiedzialności na innych za sytuację związane z nałogiem.
• Problem z kontrolą nad ilością spożywanego alkoholu.
• Brak efektu podejmowanych prób zaprzestania picia.
• Porzucanie zainteresowań i hobby na rzecz picia alkoholu.
• Brak poszukiwania innych sposobów na doświadczanie radości i przyjemności, poza alkoholem.

Warto zdawać sobie sprawę, że wystąpienie, chociaż kilku z tych objawów powinno być sygnałem ostrzegawczym. Jeśli osoba uzależniona nie chce podjąć działań w kierunku poprawy swojego stanu, ważne jest, abyśmy również zadbali o siebie.

Dbanie o siebie jako osobę współuzależnioną zaczyna się od zrozumienia, że nie musimy być ekspertami w dziedzinie choroby alkoholowej. Naszym zadaniem jest poznanie i zrozumienie podstawowych zasad postępowania w relacji z bliską osobą uzależnioną:

• Uzależnienie to choroba, która wymaga leczenia, zazwyczaj w warunkach profesjonalnej pomocy.
• Jeśli osoba uzależniona nie jest gotowa do zmiany, prawdopodobnie nie będziemy w stanie jej pomóc.
• Obietnice, przeprosiny i krótkotrwałe próby zaprzestania picia alkoholu niekoniecznie świadczą o chęci zmiany.
• Działania podejmowane intuicyjnie przez bliskich paradoksalnie często wzmacniają chorobę.
• Abstynencja to początek, ale nie koniec leczenia; pełne zdrowienie obejmuje również zmiany w całym życiu osoby uzależnionej.

Nie istnieje uniwersalny sposób budowania zdrowych relacji z osobami uzależnionymi, ponieważ każda sytuacja jest inna. Jednak kluczowym elementem jest zrozumienie własnych granic, potrzeb i emocji. Oto kilka kroków, które mogą pomóc w budowaniu zdrowszych relacji z osobami uzależnionymi:

1. Zrozumienie swojego potencjału: Zrozumienie, że masz wartość i prawo do zdrowego i szczęśliwego życia niezależnie od sytuacji osoby uzależnionej.
2. Empatia bez pobłażliwości: Wykazanie zrozumienia dla osoby uzależnionej, ale nie pozwalanie jej na szkodliwe zachowania. Emocjonalne wsparcie jest ważne, ale nie powinno prowadzić do pobłażliwości wobec nałogu.
3. Ustanawianie granic: Naucz się ustanawiać zdrowe granice w relacji z osobą uzależnioną. To ochroni twoją godność i psychiczne zdrowie.
4. Troska o siebie: Dbanie o swoje własne potrzeby i emocje jest kluczowe. Nie jest to egoizm, ale warunek konieczny, aby móc pomagać innym.
5. Korzystanie z obserwowalnych wskaźników behawioralnych: Skup się na obserwowalnych zrachowaniach i faktach dotyczących osoby uzależnionej, zamiast spekulować na temat jej intencji czy myśli.
6. Wspieranie zmiany: Jeśli osoba uzależniona wyraża chęć zmiany, wesprzyj ją w podjęciu kroków w kierunku zdrowienia. Jednak pamiętaj, że proces ten jest trudny i może wymagać wsparcia profesjonalnego.
7. Przeszkol się: Jeśli to możliwe, zdobądź wiedzę na temat uzależnień i dostępnych opcji leczenia. Może to pomóc w zrozumieniu sytuacji i podjęciu bardziej świadomych decyzji.
8. Wsparcie od innych: Rozważ udział w grupach wsparcia dla osób współuzależnionych lub terapii indywidualnej. To miejsca, gdzie można dzielić się doświadczeniami i otrzymywać wsparcie od osób w podobnej sytuacji.
9. Komunikacja jest kluczowa: Ważną umiejętnością w budowaniu zdrowych relacji z osobami uzależnionymi jest efektywna komunikacja. Szczera, ale szanująca granice rozmowa może pomóc w wyrażeniu uczuć, potrzeb i obaw. Pamiętaj, że słuchanie jest równie ważne, jak mówienie.
10. Zrozumienie choroby: Nauka na temat uzależnień i choroby alkoholowej może pomóc w zrozumieniu, że to nie jest wybór osoby uzależnionej, ale choroba, która wymaga profesjonalnej pomocy. To może pomóc w uniknięciu poczucia winy i przekonania, że jesteś za to odpowiedzialny/a.
11. Radzenie sobie z emocjami: Osoby współuzależnione często doświadczają silnych emocji, takich jak gniew, smutek, frustracja czy rozczarowanie. Ważne jest, aby znaleźć zdrowe sposoby radzenia sobie z tymi emocjami, na przykład poprzez terapię, wsparcie przyjaciół lub uprawianie sportu.
12. Zachowaj zdrowy dystans: Dbaj o swoje własne emocje i nie pozwalaj na to, aby emocje osoby uzależnionej całkowicie determinowały twoje samopoczucie. To może być trudne, ale ważne, aby zachować zdrowy dystans i nie być w pełni zaangażowanym w emocjonalne wahania osoby uzależnionej.
13. Wspieraj ich w poszukiwaniu pomocy: Jeśli osoba uzależniona jest gotowa podjąć kroki w kierunku zdrowienia, wesprzyj ją w znalezieniu profesjonalnej pomocy. To może obejmować terapię, grupy wsparcia, leczenie odwykowe itp.
14. Nie bądź sam/a: Znajdź wsparcie dla siebie. Rozmawiaj z przyjaciółmi, rodziną lub terapeutą. Dzielenie się swoimi uczuciami i doświadczeniami może pomóc w zmniejszeniu izolacji i poczucia samotności.
15. Pracuj nad swoim zdrowiem psychicznym: Osoby współuzależnione są narażone na stres i problemy zdrowia psychicznego. Dlatego ważne jest, aby dbać o swoje zdrowie psychiczne, korzystając z różnych technik relaksacyjnych, medytacji, jogi lub terapii.
16. Czasem trzeba wyjść: W niektórych przypadkach, mimo wszystkich wysiłków, relacja z osobą uzależnioną może być toksyczna i szkodliwa dla twojego zdrowia. W takich sytuacjach konieczne może być podjęcie trudnej decyzji o odejściu. Pamiętaj, że twoje zdrowie i dobrostan są priorytetem.

Pamiętaj, że budowanie zdrowych relacji z osobami uzależnionymi to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Nie zawsze można kontrolować zachowanie osoby uzależnionej, ale można kontrolować swoje własne reakcje i podejście do sytuacji. Dbanie o siebie jest kluczowe, aby być w stanie pomagać innym. Jeśli sytuacja staje się zbyt trudna, zawsze można poszukać wsparcia u profesjonalistów, którzy pomogą ci znaleźć odpowiednie strategie radzenia sobie z sytuacją.

Artykuł realizowany w ramach cyklu: "Dla trzeźwego i pewnego potencjału życia"