Dziś w cyklu "Tu zaszła zmiana" premiera niezwykle ciekawego zdjęcia z 1939 roku, a na nim ulica Sienkiewicza.

Otrzymałam kilka lat temu od Pawła, kolekcjonera piaseczyńskich staroci, zdjęcie kupione na aukcji internetowej. Była dyskusja na temat miejsca, które jest uwiecznione na zdjęciu, bo pewności nie było co do lokalizacji. Jedno było pewne, że zdjęcie pochodzi z września 1939 roku, przedstawia krajobraz po bitwie, czyli mógł to być 10 września i według podpisu Piaseczno. Od dawna wysprzedawane są niemieckie zdjęcia z czasu wojny. Żołnierze niemieccy lubili fotografować miasta, które zdobywali, a dziś ich wnuczęta zarabiają na eBayu na tych dziadkowych pamiątkach. Miejsce na zdjęciu jest dość ciekawe, widzimy tu wagony kolejowe, w tle charakterystyczny architektonicznie dla Piaseczna lat 30 XX w. dom. Moją uwagę przykuł balkon tegoż domu, ten od strony północnej, widniejący na ostatniej kondygnacji kamienicy. Ten balkon widziałam wiele lat przez okno dużego pokoju w domu moich dziadków i nie miałam wątpliwości gdzie zdjęcie zostało zrobione. Dom w czasie wojny stał przy ul. Kopernika, po przyłączeniu Zalesia Dolnego do Piaseczna zmieniono nazwę ulicy na Hanki Sawickiej, dziś to jest ul. Wojska Polskiego. W tej części miasta ulica biegnie wzdłuż stacji kolejowej Piaseczno Miasto Wąskotorowe.

Czytaj także: Tu zaszła zmiana – tłusty czwartek u Przestępnych

Mamy więc wrzesień 1939 r. na ulicach całego Piaseczna porozrzucany jest sprzęt wojskowy, leżą martwe konie, w ogrodach plebanii rozgrywa się tragedia. Patrząc na dom ze zdjęcia przyszła mi myśl do głowy, czy by nie pokusić się o ustalenie, kto (z dużym prawdopodobieństwem) zamieszkiwał lokale w widocznej na zdjęciu willi, kto mógł być świadkiem wydarzeń, po których pozostało to, co widzimy na zdjęciu. W książce napisanej przez Małgorzatę Kawkę „Mieszkańcy wspominają” część 3. Jacek Andrzejewski wspomina  swoich rodziców Janinę i Romana Andrzejewskich. Małżeństwo to po ślubie w 1938 roku zamieszkało w interesującym nas domu, adres: Piaseczno ul. Kopernika 18. Właścicielami willi była rodzina Bobrowskich. Jacek wspomina lokatorów Życimskich, kolejarza Grobelskiego i lokatorów z oficyny Mitkiewiczów. Pani Mitkiewiczowa i pani Andrzejewska były nauczycielkami w szkole przy ul. Świętojańskiej. Lokale w domu ze zdjęcia były ogrzewane piecami, dom był nieskanalizowany. Więcej informacji na temat tej kamienicy i jej mieszkańców można przeczytać w książce: Łapmy stare Piaseczno.

W lutym 2021 roku zrobiłam zdjęcie tego miejsca, też z samochodu stojąc prawie w tym samym punkcie co fotograf w 1939 roku. Zamiast willi Bobrowskich stoi kilkupiętrowy kolos, blok z pawilonami handlowymi na parterze. Nie ma torów kolejki do Góry Kalwarii, ul. Sienkiewcza na której stoi fotograf, jak dawniej biegnie aż do stacji Wiadukt. Jest jednak pewna tajemnica w tym historycznym zdjęciu – oto ona: co widzimy po stronie lewej fotografii?